Sytuacja, w której jeden z członków rodziny nadużywa alkoholu, narkotyków czy innego środka jest niezwykle trudna nie tylko dla niego, ale również dla osób, które go otaczają. Taki problem destabilizuje funkcjonowanie systemu rodzinnego. Często również bywa przyczyną kłótni, stresu i cierpienia zarówno dorosłych, jak i dzieci. Co więcej, odbiera poczucie bezpieczeństwa (również finansowego) czy stabilizacji. W takich sytuacjach często mamy do czynienia ze współuzależnieniem. Czym jest i jak sobie z nim radzić?
Czym jest współuzależnienie i czym się objawia?
O współuzależnieniu mówimy w sytuacji, w której osoba długotrwale żyje z kimś uzależnionym. Syndromem, który temu towarzyszy jest koncentrowanie się na osobie uzależnionej, tak jak ona skupia się na alkoholu czy innej substancji, od której jest uzależniona. Istotne jest również, że współuzależnienie może dotyczyć na przykład małżonka albo partnera jednego z członków rodziny, który może wyjść z tej relacji – rodzice oraz dzieci także mogą mieć objawy współuzależnienia, jednak to pojęcie ich nie dotyczy.
Omawiany problem nie dotyczy tylko bliskich osób, które potrzebują leczenia alkoholizmu, ale również uzależnionych od narkotyków, hazardu czy seksu. Wchodzenie we współuzależnienie składa się z kilku etapów. Początkowo bliska osoba doszukuje się przyczyn powstawania nałogu u chorego i podejmuje bezskuteczne interwencje, a następnie zaczyna ukrywać problemy i izolować rodzinę czy znajomych. Zwykle towarzyszą temu również próby samodzielnego utrzymania całej rodziny. W kolejnych etapach osoba współuzależniona stara się kontrolować chorobę i zachowania chorego, a na koniec godzi się z tą sytuacją.
Jak sobie radzić ze współuzależnieniem?
Należy podkreślić, że uzależnienie jednego członka rodziny sprawia, że warto, aby cała rodzina podjęła leczenie. Konieczna może być terapia par i małżeństw czy pomoc psychologa dziecięcego. Pomoc psychologiczna, z której skorzysta cała rodzina, nie tylko zwiększy szanse na wyjście uzależnionego z nałogu, ale również pomoże poprawić wzajemne relacje. Co więcej, skorzystanie z pomocy psychologa czy psychoterapeuty pozwala uzyskać wiedzę na temat uzależnienia bliskiej osoby, dostrzec rzeczy, na które współuzależnieni nie mają wpływu czy dowiedzieć się, jak wspierać osobę uzależnioną w trzeźwości.